Thức Quà Của Hạ Xanh

THỨC QUÀ CỦA HẠ XANH

Tên là sấu nhưng không phải là xấu
Ông đặt tên cho tên là quả tình thương
Muống luộc chấm thay tương bằng sấu
Chua chua, ngọt ngọt, vấn vương lòng người
Bà lụi hụi, cháu loay hoay
Muối ra một lọ bữa cơm nhà mừng

(Thơ sáng tác trong 5 phút của Ông Ngoại và Minh phục vụ cho cháu up Yêu Bếp)

Sẽ thật là thiếu xót và áy náy, nếu không nhanh chóng chia sẻ cùng mọi người, món ăn nhà quê này vì có lẽ chỉ còn vài ngày nữa, hết mùa sấu bao tử, sấu non. Món này rất giản dị, cũng rất dễ làm, nguyên liệu vô cùng đơn giản nhưng là cả tuổi thơ của tôi từ nhỏ đến giờ, là miền ký ức ngọt ngào lớn lên cùng bà Ngoại. Và chính vì vậy, với tôi, nó là thức quà của hạ xanh ngon nhất, ngon rất ngon, không quá với tôi nếu nói nó ngon khủng khiếp, không thể nào thiếu mỗi đầu chớm hạ. Và tôi tin chắc rằng, thức quà này cũng sẽ là sự khát khao của mỗi người con Hà Nội khi xa nhà mùa này.

Hàng năm, cuối tháng 4 - đầu tháng 5, cứ vào sớm hạ này, người Hà Nội lại xốn sang khi đi dưới những con đường cơn mưa lá sấu vàng rụng. Năm nay, tôi cũng không ngoại lệ. Tôi dành 2 tiếng buổi sáng ấy, để dạo quanh các góc phố Phan Đình Phùng, Trần Phú, Trần Hưng Đạo Hương lá thơm đặc trưng, dịu dàng len lỏi bầu không khí tinh khôi của một sớm hè. Lòng thư thả, đầy bình yên.

Sau cữ lá vàng rụng là cây sấu ra hoa. Nhà Bà Ngoại tôi có 3 cây sấu to, to rất to mà tôi vẫn nhớ thật rõ, mỗi sớm hè là ve kêu inh ỏi, tôi hì hụi cùng ông ngoại, bà ngoại dọn sân. Sân thì rộng, mà hoa rụng thì đầy. Mỗi lần quét xong là mồ hôi nhễ nhại vì nặng lắm. Hoa sấu nở dày như chùm sao trắng sữa. Rụng dày sân.

Độ một tuần sau đó, lấp ló cây sấu những quả bao tử đầu tiên. Sấu lớn nhanh và cũng già nhanh lắm. Nắng mưa thất thường là sấu bao tử có chỉ độ 1-2 tuần. Đây là thời điểm tôi thích nhất vì tôi nghiện món MẮM SẤU được làm bởi bàn tay khéo léo của Bà Ngoại. NGUYÊN LIỆU thì thật đơn giản, sấu bao tử, ớt, tỏi, mắm, mì chính và đường. ( Bà Ngoại chỉ làm mắm Nam Ngư của Chinsu thôi, không làm mắm nguyên chất. Tuỳ sở thích mỗi người, nhưng với tôi, chỉ Chinsu mới ra vị Bà Ngoại ).

Nguyên liệu thì chỉ có nhiêu đó. Quy trình tôi cũng có thể chia sẻ với mọi người. Nhưng thực sự về lượng bao nhiêu mắm, bao nhiêu đường, bao nhiêu ớt tỏi tôi chẳng đủ trình để viết. Tôi đã làm đi làm lại rất nhiều lần, nhưng không thể ra được vị mà bà ngoại tôi làm. Một cách chân thực, tôi thấy bà đổ mắm vào âu sấu, thêm mấy thìa đường, thêm tí mì chính, ném ném, đổ đổ, mà chẳng ước lượng. Một hồi trộn trộn, bà bảo Nêm đi! Ngon rồi đấy! Thế là xong! Chính tôi mười mấy năm xem bà làm, cũng chẳng thể ước lượng một cách tuyệt đối hay thậm chí tương đối để chia sẻ. Vì vậy nên, mỗi mùa sấu, tôi rình rập từ khi chớm hoa, để kịp thời thu hoạch sấu bao tử, nhờ vả bà làm, rồi đem đi tặng bạn bè thân yêu thưởng thức. Năm nay, bà tôi cũng yếu đi nhiều, bà cũng già rồi, tôi không thể nhờ vả bà làm quá nhiều được nữa. Nhưng đôi lọ để tặng những người tôi trân quý nhất, cùng tôi trọn vẹn Hạ Xanh, thưởng thức hương vị Bà Ngoại thì vẫn không thể thiếu. Bà cũng hạnh phúc lắm, vì ai nấy cũng khen, cũng gửi lời cảm ơn Bà, và tôi lại về, kể bà nghe, sự hạnh phúc ấy.

QUY TRÌNH làm của bà tôi như sau Sấu bao tử mua về, cạo sạch vỏ, thái miếng vừa ăn. Sau đó đem rửa 2 lần với nước thật sạch, bỏ vào ngâm nước muối 2 tiếng cho nhựa chát thôi ra ( cũng giúp nước mắm không thâm đen). Tiếp đến để ráo nước . Rồi nêm đường, mì chính, ớt thái miếng vát chéo, tỏi thái lát. Trộn đều, xóc đều cho ngấm gia vị. Cuối cùng là nêm mắm vào. Hỗn hợp làm xong cho vào hộp, thêm nước cho ngập sấu , thêm vài quả ớt nguyên rồi để khoảng 1 ngày sấu ngấm đều gia vị là ăn ngon tuyệt. Đó là quy trình. Còn về ước lượng, thành thật xin lỗi mọi người một lần nữa vì tôi chẳng biết cân đong đo đếm sao.

Mùa sấu bao tử, rất ngắn, chỉ độ hơn một tuần nên mọi người nhanh chóng mua nếu muốn làm mắm sấu ngon nhất. Sấu già hơn, khi có hạt, sẽ chua và vỏ chát hơn, sẽ vẫn làm được nhưng sẽ không ngon bằng.

Thêm vài tuần, sấu bánh tẻ hơn. Dưới bàn tay nội trợ khéo léo và đảm đang của mẹ tôi, bà tôi, của cả những người nội trợ Hà Thành nữa, thành món sấu đá, cốc nước sấu dân dã nhưng đậm chất Hà Nội. Mỗi hè oi ả, đi học về, tôi thực sự thèm khát cốc nước sấu . Cốc nước sấu mát lạnh, quả sấu giòn tan, chua chua , ngọt ngọt.

Khi sấu chín, là lúc Hà Nội cuối hè đầu thu. Các gánh hàng rong trên phố đầy ắp những quả sấu vàng. Sấu chín mê đắm lòng người.

Tuổi thơ tôi gắn liền với những món sấu. Mỗi giai đoạn sấu lớn là một món đặc trưng. Nhưng dù là món gì, tôi vẫn luôn cảm thấy ngon say đắm và thật nhiều cảm xúc. Bởi, đó là bàn tay Bà Ngoại tôi, là tuổi thơ tôi lớn lên cùng Ông Bà, là kí ức ngọt ngào, là gia đình và là một phần cuộc sống của tôi!

Chia sẻ những ngọt ngào bên Ông Bà Ngoại và siêu phẩm mắm sấu chiều nay của hai bà cháu. Sấu tuần này quả đã to hơn, không còn nhỏ xíu bao tử. Nhưng vẫn đủ non để kịp làm MẮM SẤU HÀ NỘI tặng những người yêu thương của tôi cùng thưởng thức .

Ps Add thêm ảnh món mắm sấu tự làm bằng công thức học lỏm của Bà Ngoại để tặng được nhiều hơn những người yêu thương thưởng thức. Sương sương 70kg cả nhà ạ.